Pierwszy października 2025 roku przyniósł rewolucję w polskich sklepach. System kaucyjny, który od lat funkcjonuje w wielu europejskich krajach, w końcu trafił do Polski. Przy zakupie napoju w plastikowej butelce czy puszce płacimy teraz dodatkowe 50 groszy kaucji, którą możemy odzyskać, oddając puste opakowanie. Brzmi prosto? W teorii tak, ale praktyka pokazuje, że nie wszystkie sieci handlowe wdrażają system w tym samym tempie i na tych samych zasadach.
System objął plastikowe butelki PET do trzech litrów oraz metalowe puszki do litra. Od przyszłego roku dołączą do nich szklane butelki wielokrotnego użytku, za które zapłacimy złotówkę kaucji. Co ważne, nie trzeba wracać z opakowaniem do tego samego sklepu, w którym kupiliśmy napój – kaucję odzyskamy w dowolnym punkcie w Polsce, bez konieczności pokazywania paragonu. Wystarczy, że opakowanie będzie miało oznaczenie „Kaucja” i zachowa czytelny kod kreskowy.
Więcej o systemie przeczytasz w przewodniku po systemie kaucyjnym w Polsce.
Poniżej przedstawiamy przegląd sieci handlowych uporządkowany według korzyści dla klienta – od najbardziej przyjaznych rozwiązań po te z większymi ograniczeniami.
Kaufland – najwięcej korzyści
Kaufland oferuje najbardziej korzystne warunki zwrotu kaucji w Polsce. Sieć postawiła na maksymalną dostępność – punkty zwrotu działają w większości marketów, zarówno w formie automatów, jak i stanowisk ręcznych, a część z nich znajduje się nawet poza budynkiem sklepu. To istotne ułatwienie dla osób, które chcą oddać opakowania bez robienia zakupów.
Co wyróżnia Kaufland na tle konkurencji? Przede wszystkim brak limitu wartości bonu – podczas gdy w Lidlu maksimum to 70 złotych jednorazowo, tutaj możemy oddać dowolną ilość opakowań i odebrać całą kwotę. Dodatkowo Kaufland jako jedyna sieć przyjmuje starsze szklane butelki zwrotne, te bez oznaczenia „Kaucja”, jak choćby butelki po piwie. Za takie opakowanie dostaniemy 50 groszy, choć od 2026 roku w ramach nowego systemu kaucja za szkło wielokrotnego użytku wyniesie już złotówkę. To rozwiązanie, którego nie oferują ani Aldi, ani Netto.
Kaucję odbierzemy jako bon na zakupy lub gotówkę, bez ograniczeń czasowych stosowanych w innych sieciach. Opakowania muszą spełniać standardowe wymogi – być puste, niezgniecione, z widocznym oznaczeniem „Kaucja” i czytelnym kodem kreskowym.
Zasady zwrotu w Kauflandzie:
- Co oddać: butelki PET do 3 l, puszki do 1 l (0,50 zł), szklane butelki wielokrotnego użytku (1 zł od 2026), starsze butelki zwrotne (0,50 zł, do 2026)
- Warunki: puste, niezgniecione, z czytelnym oznaczeniem „Kaucja” i kodem
- Korzyści: brak limitu wartości bonu, brak ograniczeń czasowych, punkty także poza budynkiem, unikalna oferta starszego szkła, wymiana na gotówkę w kasie lub zakupy
Lidl – największa sieć butelkomatów
Lidl zajmuje drugie miejsce pod względem korzyści dla klienta, głównie dzięki najlepiej rozwiniętej infrastrukturze. Sieć od 2022 roku testowała rozwiązania, co zaowocowało zebraniem ponad 85 milionów opakowań jeszcze przed oficjalnym startem programu. Dziś dysponuje ponad 300 butelkomatami w swoich 900 sklepach – to największa sieć punktów zwrotu w kraju, co przekłada się na realną wygodę i dostępność.
Do końca października Lidl oferuje coś, czego nie znajdziemy w Biedronce ani Netto – można oddawać także opakowania bez oznaczenia „Kaucja” i otrzymać za nie 10 groszy rabatu. To istotne ułatwienie w okresie przejściowym, gdy w domowych zasobach wciąż mamy sporo starych butelek. Po wrzuceniu opakowań do automatu dostaniemy bon – maksymalnie do 70 złotych jednorazowo – który możemy wymienić na gotówkę lub wykorzystać na zakupy. Ważnym atutem jest ważność bonu przez co najmniej miesiąc, co daje komfort i nie zmusza do natychmiastowych zakupów, w przeciwieństwie do Aldi, gdzie bon działa tylko jednego dnia.
Automaty przyjmują plastikowe butelki do trzech litrów i puszki do litra, ale muszą być puste i niezgniecione, z czytelnym kodem. Nie oddamy przez nie opakowań po mleku ani oleju – te nie są objęte systemem kaucyjnym.
Zasady zwrotu w Lidlu:
- Co oddać: butelki PET do 3 l, puszki do 1 l (0,50 zł), opakowania niekaucyjne za rabat 0,10 zł (do 31.10.2025)
- Warunki: puste, niezgniecione, z czytelnym kodem, nie po mleku ani oleju
- Korzyści: największa sieć automatów (300 punktów), bon ważny minimum miesiąc, limit 70 zł jednorazowo, rabat za stare opakowania, wymiana na gotówkę w kasie lub zakupy
Netto – standardowe rozwiązanie
Netto, jako sieć z wieloma sklepami powyżej 200 metrów kwadratowych, obowiązkowo uczestniczy w systemie kaucyjnym i robi to w sposób solidny, choć bez fajerwerków. W większości marketów działają automaty, ich zasięg jest jednak skromniejszy niż w Lidlu czy Kauflandzie. Sieć przyjmuje standardowy zestaw opakowań – plastikowe butelki PET do trzech litrów i puszki do litra, a od przyszłego roku dołączy szkło wielokrotnego użytku za złotówkę kaucji.
Netto stosuje klasyczne zasady bez żadnych unikalnych dodatków. Nie oferuje ani rabatów za niekaucyjne opakowania (jak Lidl w okresie przejściowym), ani nie przyjmuje starszego szkła (jak Kaufland). Opakowania muszą być puste, niezgniecione, z oznaczeniem „Kaucja”. Kaucję odzyskamy jako bon na zakupy lub gotówkę, bez szczególnych ograniczeń czasowych czy kwotowych.
Automaty są bardziej powszechne niż w Żabce, ale informacje o systemie pozostają dosyć ograniczone, więc warto pytać bezpośrednio w lokalnym sklepie. Dla osób szukających prostoty i przewidywalności Netto jest dobrym wyborem – bez niespodzianek, ale też bez ograniczeń stosowanych w Aldi czy Biedronce.
Zasady zwrotu w Netto:
- Co oddać: butelki PET do 3 l, puszki do 1 l (0,50 zł), szklane butelki wielokrotnego użytku (1 zł od 2026)
- Warunki: puste, niezgniecione, z oznaczeniem „Kaucja”
- Korzyści: automaty w większości marketów, standardowe zasady bez ograniczeń, bon na zakupy lub gotówka w kasie
Aldi – wszędzie dostępne, ale z haczykiem
Po testach rozpoczętych we wrześniu, Aldi włączyło system kaucyjny we wszystkich swoich sklepach, co jest niewątpliwym atutem. Sieć przyjmuje plastikowe butelki PET do trzech litrów oraz puszki do litra, a od 2026 roku także szklane butelki wielokrotnego użytku za złotówkę kaucji. W okresie testowym, podobnie jak Lidl, Aldi oferowało rabat 10 groszy za opakowania bez oznaczenia „Kaucja”, ale obecnie wymagane jest już odpowiednie oznakowanie.
Butelki muszą być puste, czyste z resztek napojów (nie po mleku ani oleju) oraz niezgniecione. Największym ograniczeniem Aldi jest jednak krótka ważność bonu – działa on wyłącznie w dniu zwrotu. To wyraźnie mniej wygodne rozwiązanie niż miesięczna ważność w Lidlu czy brak limitu czasowego w Kauflandzie. Jeśli nie planujemy robić zakupów tego samego dnia, możemy po prostu stracić odzyskaną kaucję, co jest poważnym minusem dla klientów ceniących elastyczność.
Zasady zwrotu w Aldi:
- Co oddać: butelki PET do 3 l, puszki do 1 l (0,50 zł), szklane butelki wielokrotnego użytku (1 zł od 2026)
- Warunki: puste, czyste, niezgniecione, nie po mleku ani oleju
- Korzyści: system we wszystkich sklepach, wymiana na gotówkę w kasie lub zakupy
- Ograniczenie: bon ważny TYLKO w dniu zwrotu
Biedronka – ograniczona dostępność
Największa polska sieć handlowa podchodzi do systemu kaucyjnego z wyraźną ostrożnością. W październiku automaty działają pilotażowo zaledwie w kilkunastu sklepach, co plasuje Biedronkę wyraźnie za Lidlem, Kauflandem czy nawet Netto pod względem dostępności punktów zwrotu. To znaczące ograniczenie dla sieci o tak dużym zasięgu.
Sieć przyjmuje plastikowe butelki PET do trzech litrów (z wyłączeniem opakowań po napojach mlecznych) oraz puszki do litra. Opakowania muszą być niezgniecione i posiadać czytelny kod kreskowy. Zwrot możliwy jest zarówno przez automat, jak i ręcznie w kasie, ale bon ważny jest wyłącznie w Biedronce – to kolejne ograniczenie w porównaniu z uniwersalnymi bonami w Lidlu czy Kauflandzie.
Brak szczegółowych informacji na stronie sieci o planach rozbudowy infrastruktury sugeruje, że Biedronka zmaga się z wyzwaniami logistycznymi. Dla klientów oznacza to konieczność sprawdzania dostępności punktu zwrotu w lokalnym sklepie przed wizytą, co znacznie obniża komfort korzystania z systemu.
Zasady zwrotu w Biedronce:
- Co oddać: butelki PET do 3 l (nie po mleku), puszki do 1 l (0,50 zł)
- Warunki: niezgniecione, z czytelnym kodem kreskowym
- Korzyści: zwrot przez automat lub ręcznie w kasie, wymiana na gotówkę w kasie lub zakupy
- Ograniczenia: tylko 15+ sklepów pilotażowo, bon ważny tylko w Biedronce
Żabka – najmniej rozwinięty system
Jako sieć małych sklepów, Żabka nie ma obowiązku uczestniczenia w systemie kaucyjnym i robi to dobrowolnie. W praktyce oznacza to, że dostępność punktów zwrotu jest najsłabsza ze wszystkich omawianych sieci. W wybranych lokalizacjach, jak na przykład w ponad 120 sklepach w Bydgoszczy, działają pilotażowe EKOmaty, ale to wciąż margines całej sieci.
Żabka przyjmuje plastikowe butelki PET i puszki, ale tylko wtedy, gdy dany sklep pobiera kaucję przy sprzedaży napojów. Zwrot zwykle odbywa się ręcznie u sprzedawcy – automaty to rzadkość ze względu na ograniczoną powierzchnię sklepów. Otrzymamy bon lub gotówkę, choć ilość gotówki w kasie może być ograniczona, co odróżnia Żabkę od większych sieci dysponujących lepszym zapleczem finansowym.
Program „Zielona Odnowa” pokazuje, że sieć stara się promować ekologię, ale w praktyce dostępność zwrotu będzie bardzo zróżnicowana. Przed wizytą warto sprawdzić, czy lokalny sklep uczestniczy w systemie, aby uniknąć rozczarowania. Dla osób regularnie korzystających z systemu kaucyjnego Żabka nie jest obecnie realną alternatywą.
Zasady zwrotu w Żabce:
- Co oddać: butelki PET, puszki (0,50 zł) – tylko jeśli sklep pobiera kaucję
- Warunki: zwrot ręczny u sprzedawcy, brak automatów w większości lokalizacji
- Korzyści: pilotażowe EKOmaty w wybranych miejscach
- Ograniczenia: dobrowolny udział, najsłabsza dostępność, gotówka może być ograniczona
Co warto zapamiętać o systemie kaucyjnym?
Wszystkie sieci przyjmują plastikowe butelki PET do trzech litrów i puszki do litra z oznaczeniem „Kaucja” za 50 groszy. Od 2026 roku dołączą szklane butelki wielokrotnego użytku za złotówkę. Wyjątkiem jest Kaufland, który do końca przyszłego roku przyjmuje także starsze szklane butelki zwrotne bez kaucyjnego oznaczenia – za pół złotego.
Opakowania muszą być puste, niezgniecione i z czytelnym kodem kreskowym. Nie trzeba pokazywać paragonu, a zwrot możliwy jest w dowolnym punkcie w Polsce. Dostaniemy bon na zakupy lub gotówkę. W dużych sieciach dominują automaty, małe sklepy jak Żabka stawiają na ręczny zwrot.
Do końca roku Lidl i Aldi oferują promocyjne rabaty – 10 groszy za opakowania bez oznaczenia „Kaucja”. Pozostałe sieci wymagają odpowiedniego oznakowania od samego początku. Różnice między sieciami są znaczące – Kaufland i Lidl oferują najlepsze warunki, Netto zapewnia solidny standard, a Aldi, Biedronka i Żabka wprowadzają różne ograniczenia, które mogą obniżać komfort korzystania z systemu.
Praktycznie rzecz biorąc, warto sprawdzać etykietę „Kaucja” przy zakupie i nie zgniatać opakowań przed zwrotem. Punkty zwrotu znajdziemy na stronie gov.pl/kaucja lub dowiadując się bezpośrednio w sklepie. W razie problemów z systemem można kontaktować się z Ministerstwem Klimatu pod numerem 22 378 26 00 lub operatorem systemu ZWROTKA SA.
Ile to daje?
Zwrot butelek objętych systemem kaucyjnym może okazać się dość istotny dla domowego budżetu. Jeśli oddajemy 30 butelek miesięcznie, to rocznie odzyskamy 180 złotych. To nie tylko korzyść dla naszego portfela, ale także kolejny krok w kierunku zwiększenia ilości przetwarzanych odpadów w Polsce. Wprowadzenie systemu kaucyjnego ma na celu osiągnięcie 90-procentowego zwrotu opakowań do 2029 roku, co realnie przyczyni się do redukcji odpadów plastikowych.
System kaucyjny to stosunkowo prosta zmiana nawyków, która łączy oszczędność z ekologią. Warto włączyć się w ten mechanizm i świadomie oddawać opakowania – zarówno dla własnej korzyści, jak i dla zielonej przyszłości. Przy wyborze sklepu do zwrotu opakowań warto kierować się nie tylko odległością, ale przede wszystkim warunkami oferowanymi przez daną sieć.
Źródła: strony sieci handlowych, komunikaty Ministerstwa Klimatu, relacje z wdrożeń systemu kaucyjnego