Ogród to prawdziwa uczta dla zmysłów. Starannie zaprojektowana przestrzeń zielona oferuje nie tylko piękne widoki, ale także wspaniałe doznania zapachowe, dźwiękowe oraz smakowe. W ogrodzie możemy doświadczyć bliskości natury na wiele sposobów – od wąchania kwiatów, przez słuchanie szumu wody, po smakowanie świeżo zerwanych owoców. Każdy może cieszyć się takim ogrodem, nie jest on zarezerwowany tylko dla wybranych.
Czym jest ogród sensoryczny i jak go założyć?
Coraz więcej lekarzy i psychologów dostrzega pozytywny wpływ roślin na zdrowie, samopoczucie oraz rozwój społeczny i intelektualny. Ogród może stymulować zmysły, wpływając na nasze ciało i umysł. Podczas zakładania ogrodu wiele osób koncentruje się na aspektach wizualnych. Rośliny i elementy dekoracyjne mają upiększać otoczenie. Obecnie coraz częściej ogrody są projektowane z myślą o stymulacji wszystkich pięciu zmysłów: wzroku, słuchu, węchu, smaku i dotyku. W ogrodach sensorycznych duży nacisk kładzie się na doznania pozawzrokowe. Odpowiedni dobór roślin oraz aranżacja przestrzeni mają na celu pobudzenie wszystkich zmysłów.
Początkowo ogrody sensoryczne były tworzone w ramach hortiterapii dla osób niepełnosprawnych, zwłaszcza niewidomych, by mogły one doświadczać natury innymi zmysłami oraz wspierać rehabilitację. Z czasem zaczęto doceniać także edukacyjne walory takich ogrodów, które stały się popularne w placówkach edukacyjnych i parkach. Dziś idea ogrodów sensorycznych jest coraz bardziej powszechna, także w ogrodach przydomowych.
Jak samodzielnie stworzyć ogród sensoryczny?
Dobry projekt ogrodu sensorycznego powinien uwzględniać potrzeby jego użytkowników oraz wpływ na zmysły. Zazwyczaj przestrzeń dzieli się na pięć stref, każda dedykowana innemu zmysłowi, połączonych ścieżkami umożliwiającymi płynne przemieszczanie się. Elementy w różnych strefach nie powinny się wzajemnie zakłócać, dlatego ważny jest odpowiedni dobór roślin.
Ogrody sensoryczne mogą być szczególnie wartościowe dla dzieci, seniorów i osób niepełnosprawnych, ale także dla zestresowanych czy zmęczonych osób szukających ukojenia w naturze.
Strefy ogrodu sensorycznego
- Wzrokowa – Rośliny o różnych kolorach, kształtach i fakturach, ciekawe kompozycje roślinne, rzeźby, pergole, altany, nastrojowe oświetlenie.
- Dotykowa – Rośliny o różnorodnych teksturach, ścieżka bosych stóp, różnorodne miejsca wypoczynku, plac zabaw dla dzieci.
- Smakowa – Rośliny jadalne: warzywnik, zielnik, drzewa i krzewy owocowe, miejsce do przygotowania i spożywania posiłków.
- Słuchowa – Trawy ozdobne, drzewa i krzewy liściaste, rośliny miododajne, kaskady wodne, fontanny, budki lęgowe, dzwonki wietrzne.
- Węchowa – Rośliny o intensywnych zapachach, iglaki, zioła, odpowiednie rozmieszczenie w osłoniętych strefach ogrodu.
Rośliny w ogrodzie sensorycznym powinny być różnorodne gatunkowo, bezpieczne (unikając trujących gatunków), odporne na uszkodzenia, łatwe w pielęgnacji i przyjazne dla zwierząt. Rośliny muszą dostarczać wrażeń zmysłowych przez cały rok.
Aranżacja ogrodu sensorycznego
Nie trzeba odwiedzać ogrodu botanicznego, by doświadczać natury wszystkimi zmysłami. Przydomowy ogród sensoryczny może stać się miejscem relaksu i odkrywania piękna przyrody. Każdy może stworzyć własny ogród zmysłów, który przyniesie wiele radości i korzyści zdrowotnych.