Właściciele stron internetowych padają ofiarą wyrafinowanego oszustwa. Rzekoma kancelaria prawna Citi Legal Services wysyła fałszywe wezwania dotyczące naruszenia praw autorskich, żądając dodania linków do komercyjnych witryn. Zamiast tradycyjnych żądań usunięcia treści, oszuści próbują wymusić umieszczenie odnośników do sklepów i kasyn internetowych, grożąc konsekwencjami prawnymi. Mechanizm wykorzystuje strach przed procesem sądowym i tworzy pozory legalności, podczas gdy celem jest jedynie pozycjonowanie stron w wyszukiwarkach internetowych.
Właściciele polskich stron internetowych coraz częściej stają się celem stosunkowo nowego rodzaju oszustwa. Proceder polega na wysyłaniu fałszywych wezwań prawnych dotyczących rzekomych naruszeń praw autorskich do zdjęć pobranych z serwisów na licencji Open Source. Ten typ oszustwa, określany w krajach anglojęzycznych jako „copyright trolling” lub „linkbuilding scam”, wykorzystuje postanowienia międzynarodowego prawa autorskiego w celu pozyskania korzyści wynikającego z publikacji linków do różnych stron internetowych.
Schemat działania opiera się na powoływaniu się na łamanie praw autorskiego oraz obaw ofiary przed potencjalnymi konsekwencjami prawnymi. Nadawcy podszywają się pod podmioty prawne, najczęściej zagraniczne kancelarie, co utrudnia weryfikację ich autentyczności. Jednym z podmiotów regularnie występujących w takich wiadomościach jest Citi Legal Services z Bostonu, której analiza budzi poważne zastrzeżenia co do legalności działania.
Schemat działania
Schemat działania jest prosty – właściciele stron internetowych otrzymują wiadomości e-mail z informacją o rzekomym naruszeniu praw autorskich, najczęściej dotyczącym zdjęć wykorzystanych na stronie. Nadawcy podszywają się pod prawników reprezentujących rzekomego właściciela zdjęcia i grożą konsekwencjami prawnymi, jeśli odbiorca nie zastosuje się do żądań. Zamiast jednak domagać się usunięcia materiału, żądają dodania linku do konkretnej strony – często kasyna internetowego lub sklepu.
Przykładem takiej wiadomości jest korespondencja wysłana rzekomo przez Leę Davis z Citi Legal Services. Oto pełna treść otrzymanej wiadomości (z usuniętymi adresami internetowymi):
„Dear owner of [strona internetowa],
We are contacting you on behalf of the Intellectual Property Division associated with our client, Ryderwear.
It has come to our attention that the following image is being used on your website:
Image Details: [usunięty link] Location of Usage: [usunięty link]
To ensure proper attribution, we request that a visible credit link to [usunięty link] be added below the image or in the footer of the page.
This adjustment should be made within five business days. Please note that simply removing the image will not resolve the matter. If no action is taken within the given timeframe, we will reference Case No. 84531 and proceed in accordance with DMCA Section 512(c).
For reference, past usage records can be reviewed via the Wayback Machine: [usunięty link].
This message serves as formal notice. We appreciate your prompt attention and cooperation in resolving this matter.
Best regards
Lea Davis Trademark Attorney
Citi Legal Services 1 Beacon St 12th floor Boston, MA 02108”
Charakterystyczne w przesłanej wiadomości jest żądanie dodania linku do strony internetowej oraz ostrzeżenie, że samo usunięcie zdjęcia nie wystarczy, co jest całkowicie sprzeczne z normalną praktyką prawną.
Czerwona flaga
Analizując działalność Citi Legal Services, można zauważyć wiele elementów wskazujących na oszustwo. Firma podaje jako swoją siedzibę adres 1 Beacon St, 12. piętro w Bostonie, jednak firma ta nie występuje w oficjalnych rejestrach prawniczych stanu Massachusetts. Według oficjalnego dokumentu „Legal Services Guide” wydanego przez władze stanu Massachusetts, firma ta nie figuruje wśród uznanych podmiotów świadczących usługi prawne w tym stanie. Dokument dostępny na oficjalnej stronie Mass.gov (https://www.mass.gov/doc/legal-services-guide-1/download), stanowi wiarygodne źródło informacji o legalnie działających kancelariach prawnych w tym stanie.
Niepokojące jest wykorzystanie sztucznej inteligencji do generowania zdjęć rzekomych prawników. Dokładna analiza wizerunków pracowników firmy ujawnia charakterystyczne nieprawidłowości, jak asymetryczne elementy twarzy czy nienaturalne szczegóły ubioru. Domeny internetowe związane z tą firmą regularnie znikają i pojawiają się pod nowymi adresami, co dodatkowo utrudnia ich identyfikację.
Przypadki podobnych oszustw na świecie
Problem fałszywych wezwań prawnych nie ogranicza się do jednej firmy. Na platformie Reddit (https://www.reddit.com/r/phishing/comments/1bpym0a/realistic_citi_bank_phishing_scam/), w wątku dotyczącym phishingu, internauci regularnie dzielą się doświadczeniami związanymi z podobnymi próbami oszustwa. Użytkownicy opisują coraz bardziej wyrafinowane techniki, w tym podszywanie się pod znane banki i instytucje finansowe. Wątek opublikowany w 2024 roku, zatytułowany „Realistic Citi Bank phishing scam„, pokazuje, jak oszuści wykorzystują wizerunek znanych marek, by uwiarygodnić swoje działania.
Warto także zauważyć, że istnieją legalne firmy o podobnych nazwach, które nie mają nic wspólnego z omawianym procederem. Przykładem jest brytyjska firma Citi Law LLP, zarejestrowana w Wielkiej Brytanii pod numerem SRA 805508, z główną siedzibą w Barking, Essex. Firma ta jest zarejestrowana w brytyjskim odpowiedniku izby adwokackiej (legalnie ) i w rzeczywistości świadczy usługi prawne. Oszuści często wybierają nazwy podobne do istniejących, legalnych podmiotów, by wzbudzić zaufanie potencjalnych ofiar, a jednocześnie utrudnić ujawnienie oszustwa.
Jak weryfikować autentyczność firm prawniczych
Istnieje kilka metod pozwalających sprawdzić, czy firma prawnicza faktycznie istnieje i jest uprawniona do prowadzenia działalności:
- Rejestry państwowe – Każdy stan w USA prowadzi rejestr licencjonowanych prawników i firm prawniczych. W Massachusetts informacje te można znaleźć za pośrednictwem Massachusetts Board of Bar Overseers.
- Izby adwokackie – Lokalne i stanowe izby adwokackie, takie jak Boston Bar Association, prowadzą listy swoich członków.
- Dane kontaktowe – Legalne firmy prawnicze zawsze udostępniają pełne dane kontaktowe, w tym fizyczny adres, numery telefonów stacjonarnych i adresy e-mail powiązane z własną domeną.
- Historia działalności – Wiarygodne firmy prawnicze mają ugruntowaną historię działalności, recenzje klientów i ślady aktywności w środowisku prawniczym.
Jak się bronić
Pierwszym krokiem w ochronie przed tego typu oszustwami jest dokładna weryfikacja nadawcy. Warto sprawdzić, czy firma prawnicza faktycznie istnieje, poszukać informacji w oficjalnych rejestrach i bazach danych. Rzetelne kancelarie prawne posiadają profesjonalne strony internetowe z pełnymi danymi kontaktowymi, listą prawników i ich kwalifikacjami. Warto jednak w tym miejscu podkreślić, że strona rzekomej firmy podanej w korespondencji wygląda bardzo profesjonalnie.
W przypadku wątpliwości co do autentyczności roszczenia należy skontaktować się bezpośrednio z firmą, której prawa autorskie rzekomo naruszono. Często okazuje się, że taka firma nie zleciła nikomu dochodzenia swoich praw lub nawet nie posiada praw do materiałów wymienionych w wiadomości.
Istotne jest, by nie podejmować pochopnych działań pod wpływem silnych emocji często towarzyszącym tego typu sprawom. Oszuści liczą na emocjonalną reakcję i szybkie zastosowanie się do żądań. Tymczasem legalne wezwania do zaprzestania naruszeń zawierają konkretne informacje prawne, dają odpowiedni czas na reakcję i zwykle zawierają prośbę o usunięcie materiału, a nie o dodanie linków.
Prawne aspekty oszustw internetowych
Z prawnego punktu widzenia, podszywanie się pod kancelarię prawną i wysyłanie fałszywych wezwań stanowi przestępstwo w większości jurysdykcji. W Stanach Zjednoczonych takie działania mogą podlegać zarówno prawu federalnemu, jak i stanowemu. Odpowiednie przepisy dotyczą:
- Oszustwa internetowego – Fałszowanie tożsamości w celu osiągnięcia korzyści majątkowej.
- Nieuprawnionego praktykowania prawa – Podawanie się za prawnika bez odpowiednich uprawnień.
- Wymuszenia – Groźby podjęcia działań prawnych w celu uzyskania korzyści.
Amerykański urząd prokuratorski oraz FBI regularnie ostrzegają przed tego typu oszustwami i zachęcają do zgłaszania ich na specjalnie do tego przeznaczonych platformach, takich jak Internet Crime Complaint Center (https://www.ic3.gov/).
Rosnący problem i konsekwencje
Skala tego typu oszustw systematycznie rośnie. Oszuści wykorzystują naturalne obawy właścicieli stron internetowych przed konsekwencjami prawnymi i finansowymi. Dzięki narzędziom sztucznej inteligencji tworzą przekonujące fałszywe tożsamości, a ich wiadomości stają się coraz trudniejsze do odróżnienia od legalnej korespondencji. Szczególnie narażone są małe firmy, którzy często nie mają dostępu do profesjonalnej obsługi prawnej.
Oszustwa internetowe mają daleko idące konsekwencje społeczne. Podważają zaufanie do systemów prawnych i instytucji finansowych. Tworzą atmosferę niepewności, w której legalne wezwania mogą być ignorowane jako potencjalne oszustwa. Powodują również straty finansowe – nie tylko bezpośrednie, związane z wykonaniem żądań oszustów, ale także pośrednie, wynikające z konieczności konsultacji prawnych i weryfikacji wiadomości. Władze i organizacje zajmujące się cyberbezpieczeństwem apelują o zgłaszanie takich przypadków, a dokumentowanie i nagłaśnianie tego typu oszustw pozwoli skutecznie im przeciwdziałać w przyszłości.
Fałszywe wezwania prawne stały się stałym elementem internetowego krajobrazu, a ich rozpoznawanie wymaga czujności i krytycznego myślenia. Kluczowe jest zrozumienie, że legalne firmy prawne nie żądają dodawania linków jako rekompensaty za naruszenie praw autorskich – ich celem jest zazwyczaj zaprzestanie naruszeń, a nie promocja określonych stron internetowych. W obliczu takiego wezwania warto zachować spokój, dokładnie zweryfikować nadawcę i w razie wątpliwości skonsultować się z prawnikiem. Świadomość mechanizmów działania oszustów jest najlepszą obroną przed staniem się ich ofiarą.