Zapalenie wyrostka robaczkowego to stan zapalny jelita, dotyczący błony śluzowej, tkanki limfoidalnej i warstwy mięśniowej. Jego głównym objawem jest silny ból po prawej stronie brzucha.
Wyrostek znajduje się na początku jelita grubego w dolnej części prawej strony brzucha. Ma kształt różowego robaka, gdy nie jest w stanie zapalnym. Zawiera wiele pęcherzyków limfoidalnych układu odpornościowego (podobnych do tych w migdałkach gardła). Narząd ten nie ma żadnej znanej funkcji u człowieka, jest śladem ewolucji jak mięśnie poruszające uszami czy kość ogonowa.
Zapalenie wyrostka robaczkowego może wystąpić w każdym wieku, ale bez znanej przyczyny szczyt zachorowań przypada między 10 a 30 rokiem życia. Stwierdzono również, że częściej występuje u mężczyzn, choć nie znaleziono przyczyn hormonalnych.
Problem z zapaleniem wyrostka robaczkowego nie jest zapalenie samego wyrostka, ale raczej, że jeśli stan jest dozwolone rozwijać, wyrostek może stać się martwy i dosłownie gnić wewnątrz brzucha. Spowodowałoby to sytuację kryzysową, zapalenie otrzewnej, z dużym ryzykiem dla życia pacjenta. Jest to zatem nagły przypadek medyczny.
Ze względu na możliwość wystąpienia negatywnych konsekwencji, konieczna jest wczesna diagnoza i leczenie, aby zapobiec postępowi zapalenia wyrostka robaczkowego. Jedyną skuteczną metodą leczenia jest chirurgiczne usunięcie, co sprawia, że zapalenie wyrostka robaczkowego jest najczęstszą przyczyną operacji w obrębie jamy brzusznej.
Przyczyny zapalenia wyrostka robaczkowego
Zapalenie wyrostka robaczkowego powstaje w wyniku niedrożności jego światła, czyli przewodu wewnętrznego wyrostka. Niedrożność ta występuje z różnych przyczyn, które w związku z tym są uznawane za przyczyny zapalenia wyrostka robaczkowego.
Hiperplazja pęcherzyków limfoidalnych to najczęstsza przyczyna zapalenia wyrostka robaczkowego. Pęcherzyki limfoidalne wyrostka funkcjonują w taki sam sposób jak migdałki gardłowe, a więc w przypadku zainfekowania ich przez mikroorganizmy, dochodzi do ich zapalenia, rozrostu i zatkania światła. Być może nasz organizm jest na to bardziej podatny w młodszym wieku, dlatego większość przypadków zapalenia wyrostka robaczkowego występuje między 10 a 30 rokiem życia.
Kamienie kałowe to druga najczęstsza przyczyna. Wszystkie masy kałowe przechodzą przez jelito grube do odbytu. Sporadycznie mały stolec może zatkać światło wyrostka.
Ciała obce: w taki sam sposób jak kamień kałowy, połknięte ciało obce może zatkać światło wyrostka, o ile jest odpowiedniej wielkości.
Drobnoustroje i pasożyty ich działanie wynika albo z powodu bezpośredniej blokady światła, albo z powodu zapalenia pęcherzyków limfatycznych.
Guzy Bardzo rzadko powodują zapalenie wyrostka robaczkowego; mogą dotyczyć samego wyrostka lub okrężnicy.